Bračna neplodnost
Bračna neplodnost, odnosno sterilitet pogađa sve veći broj mladih parova. Savremeni život, stres, promene načina ishrane, zagađenje, kao i mnogo drugih faktora današnjice utiču otežavajuće na pokušaje začeća.
Bračna neplodnost je nemogućnost para da zatrudni posle godinu dana nezaštićenih polnih odnosa. Bračna neplodnost može biti uzrokovana od strane žene ( 35-40%) i od strane muškarca (35%). Vrlo često postoji više od jednog razloga ( 20%). U 10% slučajeva etiologija je nepoznata.
Bračna neplodnost – godine i plodnost
Savremenu porodicu i društvo danas često opterećuje problem bračne neplodnosti. Kada se kaže bračna neplodnost, znači da par ima poteškoća sa začećem. Razlog tome može biti i muški i ženski sterilitet.
Godine u kojima se nalaze ljudi koji pokušavaju da postanu roditelji su takođe bitne. Generalno, reproduktivni organi su funkcionalniji kod mlađih bračnih parova, ali svaki organizam se razlikuje, pa to nije uvek prepreka za ostajanje u drugom stanju.
Stopa uspešnosti ostajanja u drugom stanju vantelesnom oplodnjom kod žena u tridesetim godinama iznosi 30%. Nakon četrdesete godine procenat naglo opada, pa on iznosi samo 5%.
Vantelesna oplodnja – kada se preporučuje parovima
Na bračnu neplodnost lekari počinju da sumnjaju ukoliko par ne uspeva da postigne začeće nakon što godinu dana ima redovne nezaštićene seksualne odnose.
Ukoliko je par stariji od 35 godina, na bračnu neplodnost lekari počinju da sumnjaju već nakon 6 meseci nezaštićenih odnosa.
Sterilitet se može javiti i kod žena i kod muškaraca. Ponekad i žena i muškarac imaju određenih zdravstvenih problema koji sprečavaju začeće. Na neplodnost kod žene najčešće utiču oštećeni i/ili blokirani jajovodi ili hormonski problemi.
Kod muškaraca se sterilet javlja kao posledica malog broja spermatozoida, izostanka spermatozoida, lošeg kvaliteta spermatozoida.
Ponekad nije moguće utvrditi šta je uzrok bračne neplodnosti. Procenat takvih slučajeva je veliki i kreće se od 5-15%.
Ukoliko je nakon analiza utvrđeno da par pati od bračne neplodnosti, bez obzira da li je utvrđen uzrok steriliteta, preporučuje se pokušaj začeća vantelesnom oplodnjom.
Dijagnostika
Savremena dijagnostika bračne neplodnosti trebalo bi da započne nakon jedne godine pokušavanja da se trudnoća ostvari, ali sa punim pravom i nakon 6 meseci kod žena starijih od 35 godina.
Trebalo bi da ova pretraga što kraće traje, da je maksimalno tačna i minimalno invazivna, bez posebog interferiranja sa profesionalnim aktivnostima i da daje što veći broj informacija vezanih za reproduktivne mogućnosti bračnog para.
Na zakazani termin pacijentkinje se javljaju sa rezultatima hormonskih analiza i spermograma supruga. Hormonske analize koje se traže su:
– folikulostimulirajući hormon (FSH),
– luteinizirajući hormon (LH),
– estradiol (E2) i
– prolaktin (PRL) – od 3. do 5.dana ciklusa.
Javljanjem na zakazani termin za dijagnostiku bračnog steriliteta, uzimaće se detaljni podaci i nalazi koje pacijentkinja donosi sa sobom.
Uradiće se transvaginalni ultrazvučni pregled. Potom će se, u operacionoj sali, u trajanju od 5 – 15 min, u kratkotrajnoj intravenskoj anesteziji uraditi histeroskopija i transvagnalna laparoskopija.
Histeroskopija podrazumeva pregled šupljine materice i uočavanje određenih nepravilnosti u njoj kao što su polipi, miomi, pregrade, priraslice i slično, te istvoremeno i njihovo uklanjanje.
Transvaginalna laparoskopija podrazumeva vaginalni pristup ulaska u trbušnu duplju i pregled jajnika, jajovoda, materice i peritoneuma trbušne duplje.
Ova dijagnostika se odnosi samo na one pacijente koji nisu prethodno radili histeroskopiju, standardnu abdominalnu laparoskopiju ili HSG snimanje. Ukoliko su uradili neki od ovih postupaka, moguće je zakazati konsultaciju radi daljeg dogovora o lečenju bračne neplodnosti.